LỊCH SỬ:

Vào cuối những năm 80 và đầu những năm 90, Cầu Hàn – Mã Lạng là một điểm nóng về tội phạm và các tệ nạn xã hội ở Thành phố Hồ Chí Minh, những vấn nạn này đã ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường và chất lượng cuộc sống của người dân trên địa bàn. Những người sáng lập HBTTE nhận thấy sự ảnh hưởng của môi trường sống đến trẻ em và thanh thiếu niên là hai đối tượng dễ bị tổ thương nhất. Nhận được sự đồng thuận và ủng hộ tạo điều kiện tối đa từ chính quyền phường Tân Thuận Tây, Hội Bảo trợ Trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh (HBTTE) đã được thành lập vào tháng 6/1997. Dự án Phát triển xã hội dựa vào cộng đồng Cầu Hàn được triển khai ngay sau đó với sự tài trợ của Tổ chức Terre des Hommes (Đức) và đặt trụ sở chính tại 45/6 Bis Trần Xuân, Quận 7 dưới sự quản lý của Hội Bảo trợ Trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh (HCWA).

Mô hình của Cầu Hàn nhằm can thiệp và hỗ trợ trẻ em và thanh thiếu niên có hoàn cảnh khó khăn tại cộng đồng địa phương, những người vô gia cư, nghèo khó hoặc là thành viên của các cộng đồng khó khăn trong khu vực (tức là cộng đồng bị ảnh hưởng bởi HIV). Đối tượng mà dự án hướng đến là trẻ em, thanh thiếu niên lang thang đường phố, nghèo khó, gia đình khó khăn trên địa bàn. Đa số các em trong độ tuổi từ 6 đến 20 tuổi và đều là dân nhập cư theo gia đình vào thành phố. Dự án cùng với Chính quyền địa phương đã “chuyển hóa” và “dọn sạch” môi trường sống đã bị vấy bẩn bởi nhiều vấn nạn xã hội trên địa bàn “Cầu Hàn-Mã Lạng” trong hơn 30 năm qua.

Dự án bắt đầu tổ chức lớp học tình thương cho trẻ em vào năm 2000 vì nhận thấy có quá nhiều trẻ em đang bị lợi dụng cho những việc làm phi pháp và thành công mở lớp học với 50 học sinh. Thanh thiếu niên được tạo điều kiện đi học nghề và có công việc chân chính.

Trẻ em ở đây phải đối diện với cuộc sống khó khăn, tạm bợ do ba mẹ làm các nghề tự do, không ổn định. Vì không có đủ giấy tờ tùy thân, điều kiện kinh tế nên đa phần gia đình các em không thể đưa các em vào các trường phổ thông công lập nên các em được đưa đến lớp học tình thương Dự án Cầu Hàn. Những em Cầu Hàn được tạo cơ hội để học các môn chính chương trình giáo dục Việt Nam: Toán, Khoa học, Văn học, v.v., thông qua các lớp học từ thiện.

Bên cạnh không có đầy đủ giấy tờ tùy thân thì số trẻ bị nhiễm HIV/AIDS cũng được nhận vào và dạy dỗ. Có một số em đang theo học tại các trường công lập nhưng vì một số lý do cá nhân gia đình nên cũng đang theo học lớp học tình thương của Dự án. Các em ở đây khá mạnh dạn và thân thiết với thầy cô giáo và các anh chị sinh viên tình nguyện. Học lực của các em tại đây còn kém xa với các bạn đang theo học tại các trường công lập vì số lượng giờ học hạn chế và bên cạnh các em không có người nhắc nhở, đốc thúc việc học.Vì vậy, mục tiêu của Cầu Hàn là tăng cường và cải thiện năng lực của trẻ bằng cách cung cấp giáo dục trong một môi trường không phán xét, lấy học sinh làm trung tâm.

Phần lớn các em đều không thể theo kịp các bạn trong lớp và bắt đầu sinh ra cảm giác chán nản và muốn bỏ học và ra đời kiếm sống nhưng lại rất khó để các em không vướng vào tệ nạn xã hội. Đa phần cha mẹ đều phải đi làm mưu sinh nên họ thường ít quan tâm đến việc học cũng như vấn đề tâm sinh lý ở trẻ khi các em đang ở độ tuổi phát triển. Nhân viên xã hội của Cầu Hàn làm việc để xác định và hỗ trợ trẻ em có nhu cầu giáo dục. Bằng cách kết hợp tiến trình Công tác xã hội và giáo dục chủ động dựa trên nhu cầu của học sinh, dự án Cầu Hàn cung cấp một lớp học từ thiện, nơi học sinh được chăm sóc tốt và có động lực học tập tốt.

Sứ mệnh và vai trò:

Dự án “Bảo vệ trẻ em trước nguy cơ lây nhiễm HIV/AIDS” đã có 24 năm thành lập và phát triển. Sứ mệnh chính của Dự án là tăng cường đề kháng, sức khỏe và bảo vệ trẻ em trước nguy cơ nhiễm HIV/AIDS. Ngoài ra, Dự án hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh thiệt thòi bằng việc cung cấp thức ăn, chỗ ở và giáo dục để các em có cuộc sống bình thường và ổn định – điều kiện cho các em được tiếp cận với giáo dục và dạy nghề. Ban điều hành dự án Cầu Hàn, các giáo viên lớp học tình thương luôn chú trọng nâng cao nhận thức, tăng cường kết nối, đồng hành với phụ huynh, người trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ để định hướng, giáo dục trẻ em có ý thức hơn trong việc học tập, có ý thức bảo vệ, chăm sóc bản thân, ý thức giúp đỡ bạn bè, ý thức bảo vệ môi trường sống xung quanh.

Từ khi thành lập đến nay, Trường tình thương Cầu Hàn đã cưu mang dạy chữ, trang bị kiến thức về quyền trẻ em, kỹ năng sống, kiến thức phòng chống xâm hại tình dục trẻ em cho hơn 1.000 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, trẻ em nhập cư nghèo. Với quyết tâm Hội Bảo trợ trẻ em TP.HCM, sự ủng hộ của chính quyền địa phương, sự đồng hành và giúp đỡ về mặt chuyên môn của Trường tiểu học Nguyễn Thị Định và các tổ chức, đơn vị, cá nhân hảo tâm đã đồng hành, giúp đỡ duy trì mô hình Trường tình thương Cầu Hàn để góp phần bảo vệ và đáp ứng các quyền cơ bản của trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là quyền được tiếp cận giáo dục, chăm sóc sức khỏe,…

Nhờ sự quyết tâm của YTTB, sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, sự đồng hành, hỗ trợ học tập của Trường Tiểu học Nguyễn Thị Định, thiện chí của các tổ chức, cá nhân đối tác, mô hình lớp học từ thiện Cầu Hàn đã không ngừng hoạt động và đóng vai trò nền tảng trong việc bảo vệ và đáp ứng các nhu cầu của trẻ em kém may mắn, đặc biệt là liên quan đến quyền trẻ em, giáo dục, chăm sóc sức khỏe và sự tham gia của thanh thiếu niên trong 30 năm qua.

Sự chuyển đổi mô hình hoạt động:

Mái ấm Tre Xanh được thành lập năm 1992, với tên gọi là *Câu lạc bộ Cầu Muối, trực thuộc Hội Bảo Trợ Trẻ Em thành phố Hồ Chí Minh. Theo chị Nguyễn Thị Bích Liễu – người sáng lập mái ấm chia sẻ, chị mở mái ấm với mục tiêu tạo cơ hội và giúp đỡ cho trẻ em lang thang cơ nhỡ rời bỏ đường phố trở về cuộc sống gia đình bình thường và ngăn chặn trẻ em cộng đồng nghèo bỏ ra đường phố. Đặc biệt, Mái ấm chú trọng vào giáo dục, luôn mong mỏi tạo ra môi trường tốt nhất để các em học tập nhằm hỗ trợ cho trẻ phát triển cả về tri thức lẫn thể chất. Giai đoạn năm 1998 đến năm 2020 Cơ sở Bảo trợ xã hội Tre Xanh đã chăm sóc và nuôi dưỡng hàng trăm trẻ đường phố với những hoạt động chính như sau :

Mái ấm Tre xanh (GBC) do Hội Bảo trợ Trẻ em Thành phố Hồ Chí Minh thành lập năm 1992. Theo chị Nguyễn Thị Bích Liễu – người sáng lập Mái ấm Tre Xanh chia sẻ “Chị mở mái ấm với mục tiêu tạo cơ hội và giúp đỡ cho trẻ em lang thang cơ nhỡ rời bỏ đường phố trở về cuộc sống gia đình bình thường và ngăn chặn trẻ em cộng đồng nghèo bỏ ra đường phố”. Mái ấm Tre Xanh tập trung hỗ trợ toàn diện, bao gồm nơi ở, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, thực phẩm, tư vấn và hơn thế nữa, đồng thời luôn hướng tới tạo môi trường tốt nhất để các em phát triển cả về tinh thần và thể chất. Trong giai đoạn từ 1998 đến 2020, Trung tâm Tre Xanh đã nuôi dưỡng và chăm sóc hàng trăm trẻ em lang thang cơ nhỡ.

Do sự thay đổi của nền kinh tế Việt Nam trong 30 năm qua, chiến lược phát triển kinh tế-xã hội quốc gia 2011-2020 của Chính phủ Việt Nam đã thay đổi trọng tâm về trẻ em kém may mắn trong nền kinh tế đang phát triển do tình hình trẻ em sống ở đường phố được giảm đáng kể. Để đáp ứng sự thay đổi này, Mái ấm Tre Xanh đã thay đổi mô hình thành Trung tâm công tác xã hội Tre Xanh để có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc cần thiết hiện đại cho trẻ em kém may mắn trong xã hội.

Với mục tiêu thực hiện đầy đủ quyền trẻ em, tạo môi trường lành mạnh, thuận lợi để trẻ em được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần, đạo đức và mối quan hệ xã hội. Tăng cường giáo dục kiến thức, kỹ năng bảo vệ trẻ em, kiểm soát tình hình tai nạn, bạo lực trẻ em.
Nhằm thực hiện đúng tinh thần của mục tiêu về công tác đảm bảo quyền trẻ em của chiến lược phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2020 – 2030, Mái ấm Tre Xanh đã chuyển đổi từ mô hình nuôi dạy trẻ tập trung thành Cơ sở Bảo trợ Xã hội Tre Xanh vào tháng 7 năm 2020.

Tre Xanh mong muốn sẽ mở rộng phạm vi cung cấp giáo dục, chăm sóc, hỗ trợ cho một cộng đồng người hưởng lợi lớn hơn và đa dạng hơn. Thay vì khi thực hiện mô hình cũ, CSBTXH Tre Xanh có thể hỗ trợ khoảng 20 trẻ, thì với mô hình mới CSBTXH Tre Xanh có thể hỗ trợ cho hàng trăm trẻ. Đồng thời, mô hình này cũng sẽ giúp thúc đẩy phát triển mạnh mẽ nghề công tác xã hội chuyên nghiệp, tiến tới xây dựng hệ thống an sinh xã hội tiên tiến, tương xứng với điều kiện và tiềm năng phát triển kinh tế của Việt Nam. Cơ sở bảo trợ xã hội Tre Xanh tập trung trang bị những kiến thức căn bản, quyền và kỹ năng sống cho các em hằng ngày qua việc mở các lớp bồi dưỡng văn hóa và tiếng Anh, các câu lạc bộ giáo dục và đào tạo cho thanh thiếu niên, hội thảo giáo dục cho phụ huynh, chuyên mục tư vấn cho gia đình và cộng đồng, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho trẻ em,…

Giáo dục khám phá tìm tòi:

Tại HBTTE, chúng tôi hiểu rằng đối với tất cả trẻ em, giáo dục là cánh cổng dẫn đến một tương lai tươi sáng hơn và chúng tôi luôn hướng tới các phương pháp giáo dục mà chúng tôi cung cấp trẻ. Chúng tôi biết rằng giáo dục là một trong những nền tảng cơ bản để phát triển xã hội. Do đó, HBTTE quyết định triển khai phương pháp giáo dục tại Cơ sở Bảo trợ Xã hội Tre Xanh, cơ sở sư phạm giáo dục tiến bộ nhất và lấy học sinh làm trung tâm hiện nay.

Các em ở Cơ sở bảo trợ xã hội Tre Xanh có hoàn cảnh đặc biệt: bị mất kết nối xã hội, bị tổn thương tâm lý. Vì thế, các em cần một phương pháp giáo dục khác biệt, quan tâm đến từng sự phát triển cá nhân để dễ dàng tái hòa nhập xã hội. Tre Xanh cung cấp một môi trường độc đáo thuận lợi cho việc học tập và đổi mới sáng tạo, tương tác với nhau và học thông qua chơi. Phương pháp giáo dục này cho phép việc giảng dạy và học tập lấy học sinh làm trung tâm và hướng vào sự tìm hiểu, đồng thời học thông qua chơi là một trong những phương pháp giảng dạy phổ biến nhất được nhân viên của chúng tôi sử dụng. Phương pháp lấy người học làm trung tâm này khơi dậy sự tò mò của trẻ, khiến trẻ đặt câu hỏi và trở thành người dẫn dắt hành trình giáo dục của chính mình. Giáo viên chỉ đóng vai trò hỗ trợ trong việc dẫn dắt, hướng dẫn học sinh giải quyết vấn đề và khám phá. Phương pháp này khuyến khích tinh thần đồng đội, tư duy phản biện và sự sáng tạo của trẻ.

Cơ sở bảo trợ Tre Xanh không thể nào tự làm mà không có sự chung tay góp sức từ những nhà tài trợ. Thay mặt những nhân viên làm việc tại Tre Xanh, chúng tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Lãnh sự quán Đức đã tài trợ kinh phí cho cơ sở để chúng tôi có thể duy trì chi phí và tiếp tục hoạt động trong suốt nhiều năm qua. Ngoài những hỗ trợ về mặt kinh phí hoạt động, Lãnh sự quán Đức còn hỗ trợ chúng tôi nâng cao tổ chức nhiều buổi tập huấn kỹ năng sống cần thiết cho các em thông qua những hoạt động thú vị.